Khám phá vườn vải trứng Hưng Yên – đặc sản đạt chuẩn VietGAP

Theo chân ngành hàng, đội ngũ Bác Tôm đến tham quan vườn vải trứng đạt chuẩn VietGAP tại thôn Ba Đông, xã Phan Sào Nam, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên.

Giống vải lâu đời tại Hưng Yên 

Gia đình anh Chiến tại thôn Ba Đông có 20 vườn trồng vải trứng, với tổng diện tích hàng chục mẫu, có gốc vải đã hơn 30 năm tuổi. Anh Chiến chia sẻ rằng giống vải này, cây càng nhiều tuổi, quả càng ngon.

Đội ngũ Bác Tôm được đến tham quan một trong những vườn vải trứng của gia đình anh, có diện tích hơn 4.000m², với 60 gốc 12 năm tuổi, thuộc nhóm “cây bánh tẻ” – độ tuổi cây đang cho năng suất cao và chất lượng quả ổn định. Mỗi vụ có thể thu hoạch 5–6 tấn quả.

Anh Chiến kể với đoàn rằng vải trứng là giống vải bản địa lâu đời, được trồng chủ yếu tại huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên. Giống vải này đã du nhập khoảng hơn 100 năm trước và nhanh chóng thích nghi với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng nơi đây.

Người dân địa phương vẫn quen gọi là “vải ông Diệm”, để tưởng nhớ cụ Nguyễn Văn Diệm – người đầu tiên mang giống vải này về. Cây vải tổ do cụ trồng đến nay đã khoảng 150 năm tuổi, vẫn được bảo tồn và chăm sóc cẩn thận, trở thành nguồn giống quý cho những vườn vải trứng hiện nay trong vùng.

Vải trứng “khó tính” 

Với hơn 20 năm kinh nghiệm canh tác, theo anh Chiến, vải trứng là giống vải khó tính, không phải vùng nào cũng trồng được. Có các hộ dân khác trong và ngoài tỉnh từng trồng 5 năm mà cây không ra quả hoặc ra quả xong lại tự bị trụi.

Vải trứng đặc biệt ưa ẩm, thích hợp với đất ven ao, ven mương, nơi có thể giữ độ ẩm ổn định quanh năm. Ngoài ra, kỹ thuật chăm sóc phải được thực hiện tỉ mỉ từ khâu tỉa cành, bón phân, đến phòng trừ sâu bệnh.

Khoảng 5 năm trở lại đây, nhờ hương vị nổi bật, giống vải trứng được chọn làm cây trồng trọng tâm trong chiến lược phát triển nông sản chủ lực của tỉnh Hưng Yên. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật trong canh tác nông nghiệp, diện tích và năng suất vải trứng đang tăng dần, mang lại nguồn thu ổn định cho người dân địa phương.

 

Quả vải tròn đều như trứng gà

Tên gọi “vải trứng” bắt nguồn từ hình dáng quả vải to, tròn đều như quả trứng gà của quả vải. Một cân vải trứng thường gồm khoảng 18-22 quả. 

Quả vải trứng khi chín có vỏ đỏ tươi, cùi dày và vị ngọt sắc. Đặc biệt, quả vải trứng giữ được màu vỏ đẹp trong nhiều ngày sau khi hái. Nếu được bảo quản đúng cách, vải trứng có thể giữ vỏ đỏ mọng từ 5-7 ngày mà không bị thâm xỉn như nhiều giống khác.

Chính những đặc điểm ấy khiến vải trứng Hưng Yên trở thành đặc sản, vừa đẹp mã vừa ngon miệng.

 

Đạt tiêu chuẩn VietGAP

Vườn vải trứng của gia đình anh Chiến được canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP, đảm bảo an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc rõ ràng.

Trong quá trình canh tác, để phòng ngừa sâu ăn lá, rệp sáp, nhà vườn sử dụng thuốc trừ sâu sinh học và các biện pháp phòng trừ tự nhiên. 

Theo hướng dẫn, thời gian cách ly sau khi phun thuốc thường từ 7-10 ngày. Song ở vườn của gia đình anh Chiến, thời điểm phun thuốc thường cách ngày thu hoạch tới 1 tháng, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Mỗi năm, mỗi gốc cây vải được bón 2-3 bao phân chuồng hoai mục. Thông thường gia đình anh Chiến sử dụng phân bón ủ từ phân gà, vịt.  Đây là nguồn phân bón hữu cơ giàu kali giúp quả ngọt hơn và có màu vỏ đẹp hơn.

Trong giai đoạn cây nuôi quả, anh bổ sung cho cây phân ủ với cá, giúp quả vải đậm vị, tăng độ ngọt tự nhiên.

Bên cạnh đó, cây vải trứng ưa nước nên thường được trồng ven ao hoặc cạnh mương, để dễ điều tiết độ ẩm và nguồn nước tưới.

 

Sau thu hoạch, vỏ quả vẫn đậm màu

Mùa vải trứng thường chỉ kéo dài 20-25 ngày, từ tháng 5 đến tháng 6. Khi vỏ vải chuyển sang đỏ đều, căng bóng, đó là dấu hiệu chuẩn bị cho vụ thu hoạch.

Người dân bắt đầu hái từ 4-5 giờ sáng, khi trời còn mát để hạn chế nhiệt độ ảnh hưởng đến chất lượng quả. Vải thường được hái khi trời tạnh ráo, hạn chế tình trạng xấu mã của quả. Vải được cắt cả chùm, chừa cuống 5-10 cm, tránh dập quả.

Ngay sau khi hái, quả được phân loại và đóng gói từ 6-7 giờ sáng. Từng chùm vải được bọc trong giấy báo, nhiệt độ bảo quản lý tưởng 20-22°C, hạn chế tiếp xúc với nắng và gió.

Nhờ quy trình bảo quản này, vỏ quả vẫn giữ màu đỏ tươi trong nhiều ngày, cùi không bị nhũn, hương vị vẫn ngọt đậm như mới hái. Với cách làm tỉ mỉ, mỗi vụ thu hoạch là kết quả của một năm chăm sóc, bón phân, tỉa cành, tưới nước đều đặn.

 

Lan tỏa đặc sản đến người tiêu dùng

Với kích thước quả đồng đều, tròn to và hương vị ngọt sắc, vải trứng không chỉ là sản phẩm nông sản đặc trưng của Phù Cừ mà còn được xem là cây trồng chiến lược của tỉnh Hưng Yên trong giai đoạn phát triển nông nghiệp bền vững.

Việc canh tác theo chuẩn VietGAP, sử dụng phân hữu cơ và biện pháp sinh học, giúp sản phẩm ngày càng được người tiêu dùng tin tưởng. Từng chùm vải đỏ mọng, được thu hái từ sáng sớm, bảo quản đúng quy trình và vận chuyển trực tiếp đến hệ thống cửa hàng Bác Tôm, mang đến cho khách hàng nguồn nông sản tươi ngon và an toàn.

Sự đồng hành giữa người nông dân và hệ thống phân phối Bác Tôm giúp rút ngắn khoảng cách giữa vườn và bàn ăn, đưa hương vị đặc sản quê hương đến gần hơn với người tiêu dùng khắp nơi.

Đó không chỉ là hành trình lan tỏa một loại quả ngon, mà còn là hành trình kết nối niềm tin – từ người trồng, người bán đến người mua, cùng nhau xây dựng nông nghiệp Việt Nam minh bạch và bền vững.