Bưởi Phúc Trạch Hữu Cơ – Đệ Nhất Danh Quả Xứ Hương Khê

Ở Hà Tĩnh, năm nào mảnh đất Hương Khê cũng phải oằn mình qua vài ba trận bão lớn. Mưa gió, lũ lụt cuốn đi nhiều thứ, nhưng vẫn còn đó những gốc bưởi Phúc Trạch 10, 20, thậm chí 30 năm tuổi, vững chãi qua bao mùa giông gió.

Trải qua gió Lào khắc nghiệt, lũ dữ miền Trung, những gốc bưởi ấy vẫn bén rễ sâu trong lòng đất, vươn tán xanh mướt và cho ra những quả bưởi tròn căng, tép giòn, ngọt thanh, chua nhẹ, thơm dịu – hương vị mà khó nơi nào sánh được.

Ở thôn Ngọc Bội, Hương Khê, có 11 hộ dân gắn bó với cây bưởi từ bao đời. Từ năm 2021, bà con bắt đầu chuyển đổi sang canh tác hữu cơ. Đến năm 2023, Bưởi Phúc Trạch nơi đây chính thức được cấp chứng nhận hữu cơ TCVN.

Quy trình canh tác bưởi Phúc Trạch hữu cơ

Khác với cách làm thông thường, bưởi ở Ngọc Bội được chăm sóc theo hướng hữu cơ hoàn toàn:

• Phân bón: Sử dụng phân trâu, bò thả dông ủ hoai mục và phân hữu cơ đạt chuẩn TCVN.

• Phòng trừ sâu bệnh: Quả bưởi được bọc từ khi còn nhỏ để hạn chế ruồi vàng và côn trùng chích hút. Ngoài ra, người dân còn dùng các chế phẩm sinh học, tỏi, ớt, rượu ngâm thay thế cho thuốc hóa học.

• Thu hoạch: Thực hiện thủ công, chọn lọc quả già hái trước, quả non hái sau để đảm bảo chất lượng đồng đều.

• Bảo quản: Bôi vôi vào cuống để giữ được 2–3 tháng, hoặc bọc màng thực phẩm phần đầu và đít quả để ngăn nhăn vỏ.

Đặc điểm nổi bật của bưởi Phúc Trạch hữu cơ

• Hình dáng: Quả tròn, vỏ vàng tươi đẹp.

• Mùi vị: Ngọt thanh, chua nhẹ, hậu ngọt sâu, không đắng, không the.

• Tép bưởi: Giòn, ráo, không dính tay, mọng nước nhưng không chảy.

• Màu sắc: Tép có thể màu hồng hoặc trắng trong, hương thơm dịu nhẹ, đặc trưng vùng đất Phúc Trạch.

• Thời vụ: Bưởi chỉ thu hoạch trong khoảng 2 tháng ngắn ngủi (tháng 7 – 9 âm lịch), khiến loại quả này càng thêm giá trị và được săn đón.

Một mẹo nhỏ để thưởng thức bưởi ngon hơn: ngâm quả xuống nước 3–4 ngày sau khi hái, vỏ sẽ dóc dễ bóc và tép bưởi đậm vị hơn.

Vì sao bưởi Phúc Trạch hữu cơ được gọi là “đệ nhất danh quả”?

Không chỉ đơn thuần là một loại quả đặc sản, bưởi Phúc Trạch hữu cơ Hà Tĩnh còn là biểu tượng văn hóa, gắn liền với đời sống của người dân Hương Khê. Nhờ điều kiện địa hình đồi núi, khí hậu trong lành, đất đai phù hợp, cùng với phương pháp canh tác hữu cơ , từng tép bưởi mang trong mình hương vị khác biệt, không thể trộn lẫn.