Tại sao trẻ biếng ăn, chậm lớn? Mẹ phải làm sao khi trẻ biếng ăn?

Trẻ biếng ăn, chậm lớn, còi xương là tình trạng phổ biến thường xuyên xảy ra ở trẻ em. Dường như đây cũng là mối bận tâm hàng đầu của các bậc làm cha mẹ. Trẻ biếng ăn kéo theo những hệ lụy tiêu cực tới sức khỏe của trẻ khiến trẻ tiêu hóa kém, sút cân, gầy gò, xanh xao và hay ốm vặt khi thời tiết chuyển mùa. Để tháo gỡ nỗi lo lắng của phụ huynh có con nhỏ, cùng Vinapharma – Group đi tìm hiểu những nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn chậm lớn và tìm giải pháp cho tình trạng này nhé.

Theo thống kê từ các nghiên cứu ở trẻ em từ 1 đến 6 tuổi cho thấy, trẻ biếng ăn thường do các nguyên nhân sau:

Do tâm lý sợ bị ép ăn

Biếng ăn do tâm lý là nguyên nhân chính và thường gặp nhất ở các bé biếng ăn. Nhiều bố mẹ không hiểu được tâm lý của con, không quan tâm đến việc con có thích ăn món ăn đó không, không biết con đã ăn đủ chưa… nên mỗi khi thấy con không ăn hoặc ăn ít thì cố gắng ép con ăn bằng mọi cách mà không tìm hiểu cụ thể vì sao trẻ biếng ăn. Con không ăn thì nịnh nọt, dụ dỗ bằng vô vàn “chiêu bài” khác nhau, khi nịnh không có hiệu quả thì chuyển sang dọa nạt hoặc đánh lừa trẻ, khiến trẻ sợ hãi, vừa ăn vừa “nước mắt lưng tròng”, tìm cách trốn tránh bữa ăn.

Cách khắc phục:

Để bé hợp tác hơn với bố mẹ trong từng bữa ăn, trước hết bố mẹ cần hiểu tâm lý của bé. Nếu con đã ăn đủ no, bố mẹ không nên ép con ăn thêm để tránh khiến bé sợ hãi. Nếu món ăn lạ con chưa quen hoặc không hợp khẩu vị của con, hãy kiên trì tập cho con làm quen dần dần từ ít đến nhiều trong các bữa ăn. Bố mẹ nên giành nhiều thời gian hơn với con, đặc biệt là khi con ăn, tránh vừa cho con ăn vừa làm việc, dùng điện thoại…

Tạo tâm trạng thoải mái, vui vẻ cho bé trong mỗi bữa ăn; tránh những bất hòa, xung đột trong gia đình khiến bé sợ hãi. Tránh cho thuốc vào đồ ăn hay sữa của trẻ. Vào bữa ăn, nên cho trẻ ngồi vào bàn và tập trung ăn, không nên vừa ăn vừa chơi, hay bế bé đi ăn rong… tạo thói quen xấu cho bé.

Sai lầm của mẹ trong chế biến món ăn và cách cho trẻ ăn.

Tại sao trẻ biếng ăn? Thực đơn nhàm chán, ít thay đổi cũng là một trong những lý do chính. Trẻ phải ăn một món kéo dài trong nhiều ngày, thường xuyên lặp lại hoặc mẹ chỉ chế biến các món ăn một cách đơn điệu, không kích thích được vị giác của trẻ khiến trẻ có cảm giác nhàm chán. Hầm nhiều các món rau củ (khoai tây, cà rốt, súp lơ, củ dền…) rồi xay nhuyễn cho trẻ ăn liên tục từ ngày này qua ngày khác. Chỉ cho trẻ ăn nước thịt, nước rau, không cho ăn phần xác hay ăn trực tiếp dẫn đến tình trạng thiếu chất dinh dưỡng. Cho trẻ ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn, hoặc nghiền nát, xay nhuyễn thức ăn dù trẻ đã 2, 3 tuổi. Thời gian chuyển tiếp chế độ ăn không phù hợp, ví dụ cho bé chuyển sang ăn cơm quá sớm trong khi răng trẻ chưa đủ để nhai cơm. Pha bột vào sữa, pha sữa quá đặc, pha sữa bằng nước cháo, nước hầm xương khiến trẻ khó tiêu; hay pha bột quá đặc khi trẻ mới tập ăn dặm.

Cách khắc phục:

Mẹ nên thường xuyên thay đổi loại thực phẩm, món ăn, xen kẽ giữa thức ăn mới và thức ăn cũ mà trẻ thích, vừa giúp trẻ ăn ngon vừa cung cấp đủ vi chất dinh dưỡng cho trẻ.

Lựa chọn đồ ăn và cách chế biến (bột/ cháo/ cơm) phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ. Cho bé ăn đặc dần để giúp bé phát triển cơ nhai và có thể cho trẻ ăn thức ăn đặc khi bé đã mọc đủ 20 răng sữa (thường sau 24 tháng tuổi).

Nên dùng thức ăn tươi (thịt tươi, cá tươi…), tránh dùng các thực phẩm chế biến sẵn, phơi khô hoặc bảo quản đông lạnh lâu ngày

Trẻ đang bị bệnh cũng là nguyên nhân trẻ biếng ăn

Khi trẻ bị bệnh, đặc biệt là các bệnh về loạn khuẩn đường ruột, nhiễm khuẩn đường hô hấp (ho, sổ mũi, viêm phế quản, viêm phổi,…), cơ thể yếu, mệt mỏi, trẻ thường có cảm giác chán ăn nên thường hay biếng ăn. Do đó, bố mẹ cần quan tâm nhiều hơn tới sức khỏe cũng như tâm lý của trẻ.

Cách khắc phục:

Vào những ngày trẻ bị bệnh, mẹ lưu ý nên cho trẻ ăn những món mà trẻ yêu thích, có mùi vị thơm ngon để kích thích trẻ ăn nhiều hơn. Nên chế biến thức ăn dạng lỏng và mềm hơn để giúp trẻ dễ tiêu hóa. Cho bé uống đủ nước, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng hàng ngày cho bé để vừa tăng sức đề kháng cho bé vừa giúp bé phát triển đều.

Với trẻ từ 24 tháng tuổi trở lên, nên tẩy giun cho bé theo định kỳ 6 tháng một lần, giữ vệ sinh cơ thể trẻ, giữ gìn vệ sinh răng miệng ngay từ khi trẻ mới mọc răng; thường xuyên vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát…để giảm thiểu các tác nhân gây bệnh, tránh bệnh tật.

Trẻ biếng ăn do sinh lý

Thông thường nhiều trẻ bị biếng ăn theo từng giai đoạn phát triển, bố mẹ nhận thấy trẻ vẫn khỏe mạnh nhưng tự nhiên trẻ ăn ít đi trong vài ngày đến vài tuần, không hiểu trẻ biếng ăn vì sao. Bố mẹ lưu ý nhé, khoảng thời gian trẻ biếng ăn sinh lý thường trùng với các thời điểm bé biết lẫy (lật), ngồi, đứng hoặc tập đi… Sau đó trẻ sẽ ăn uống bình thường trở lại. Tuy nhiên có những trường hợp trẻ ăn ít trong vài tuần, nếu mẹ không chú ý và có biện pháp khắc phục, trẻ dễ hình thành thói quen lười ăn.

Cách khắc phục:

Chú ý theo dõi quá trình phát triển của trẻ theo từng giai đoạn để nắm bắt, xác định chính xác nguyên nhân trẻ biếng ăn.

Khi trẻ biếng ăn sinh lý, mẹ nên chia nhỏ bữa ăn của trẻ thành nhiều bữa nhỏ để cơ thể bé vẫn được bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết, tránh bị còi, suy dinh dưỡng.

Trẻ biếng ăn do dùng thuốc

Khi trẻ đang sử dụng thuốc điều trị bệnh, đặc biệt là các loại thuốc kháng sinh dễ gây nên tác dụng phụ, làm loạn khuẩn đường ruột, giảm quá trình lên men thức ăn, gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột của trẻ, dẫn đến trẻ biếng ăn.

Cách khắc phục:

Mẹ lưu ý nên cho trẻ ăn những món mà trẻ yêu thích, có mùi vị thơm ngon để kích thích trẻ ăn nhiều hơn. Nên chế biến thức ăn dạng lỏng và mềm hơn để giúp trẻ dễ tiêu hóa. Cho bé uống đủ nước, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng hàng ngày cho bé để vừa tăng sức đề kháng cho bé vừa giúp bé phát triển đều.

Biếng ăn bẩm sinh

Theo thống kê, có khoảng 5% trẻ biếng ăn bẩm sinh. Ngay từ khi sinh ra, các bé đã biếng ăn, chỉ thích ngủ, chơi mà không bao giờ đòi bú hay đòi ăn.

Cách khắc phục:

Đây là một trường hợp đằng biệt bố mẹ nên đưa bé tới bác sĩ dinh dưỡng để thăm khám trực tiếp và áp dụng chế độ dinh dưỡng, chăm sóc đặc biệt theo hướng dẫn của bác sĩ. Nên chủ động cho trẻ ăn, tránh để trẻ quá đói, khi đó trẻ sẽ quá mệt mỏi và lại càng không muốn ăn.

Trẻ biếng ăn do tâm lý của bố mẹ

Khi thấy con ăn ít hơn so với các bé cùng lứa tuổi thì cứ nghĩ con biếng ăn mặc dù cân nặng và chiều cao của bé vẫn tăng đều đặn. Thực ra do các bậc phụ huynh đã lo lắng quá nhiều, cứ nghĩ rằng ăn nhiều mới tốt cho sự phát triển của trẻ.

Đó là một quan niệm hoàn toàn sai lầm bởi vì khẩu phần ăn của trẻ cần phải đảm bảo đủ cả về số lượng và chất lượng, có đầy đủ các dưỡng chất: chất bột, chất béo, chất đạm, vitamin và muối khoáng.

Cách khắc phục:

Để có sự đánh giá chính xác nhất về sự phát triển của trẻ, bố mẹ cần dựa trên chỉ số cân nặng và chiều cao của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ theo chuẩn WHO, tránh dựa trên con số cân nặng của “con nhà người ta”.

Do phụ huynh cho trẻ ăn vặt

Không ít bậc phụ huynh nghĩ trẻ ăn vặt sẽ giúp bù lại lượng dinh dưỡng chưa cung cấp đủ trong các bữa cơm, cháo,… mà không biết rằng đó chính là nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn, hơn nữa còn gây hại đến sức khỏe của trẻ. Các đồ ăn vặt được phần lớn trẻ yêu thích như snack, khoai tây chiên, xúc xích,… có chứa rất nhiều chất phụ gia, thậm chí còn có nguy cơ không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, sẽ gây ảnh hưởng đến đường ruột còn non yếu của trẻ, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường tiêu hóa và gây suy giảm hệ miễn dịch.

Không những vậy, đồ ăn vặt không hề cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho trẻ. Do ăn quá nhiều đồ ăn vặt nên khi đến bữa ăn, trẻ sẽ không muốn ăn cơm và thức ăn nữa, lâu dần hình thành thói quen xấu không những khiến trẻ biếng ăn mà còn chậm tăng cân và phát triển chiều cao.

Cách khắc phục:

Hạn chế cho trẻ ăn vặt vào trước giờ ăn, đặc biệt nên tránh các đồ ăn có nhiều chất phụ gia, chiên rán nhiều dầu mỡ… Bố mẹ chỉ nên cho trẻ ăn vặt bổ sung bằng các thực phẩm có chứa chất dinh dưỡng như sữa chua, váng sữa, phô mai, bánh flan, bánh quy bơ, trái cây vào các bữa phụ nhất định trong ngày.

Trẻ biếng ăn do phụ thuộc vào thói quen xem phim, điện thoại

Nhiều trẻ bị thụ động khi ăn. Nhiều phụ huynh vì muốn cho con ăn nhanh nên đã cho con xem điện thoại hoặc ti vi để giúp chúng ăn nhanh hơn, điều nó vô hình tạo ra thói quen ỷ lại, khi cho bé ăn mà không cho bé xem phim hoặc điện thoại bé sẽ không ăn.

Cách khắc phục:

Hạn chế sử dụng điện thoai, ti vi để dụ trẻ ăn trong vô thức. Trước khi ăn nên cho bé vận động để tiêu trừ bớt năng lượng, bé sẽ cảm thấy nhanh đói, tránh ngồi một chỗ sẽ bị nặng nề cơ thể.

Theo các chuyên gia Nhi khoa nếu chứng biếng ăn ở trẻ kéo dài có thể gây nên những ảnh hưởng nghiêm trọng cho sự phát triển trí não và thể chất của trẻ. Trẻ thường xuyên biếng ăn đa số sẽ có chỉ số phát triển thấp hơn những trẻ ăn uống tốt, đủ chất dinh dưỡng về cả chiều cao, cân nặng, thị lực và trí lực. Với các nguyên nhân trên chỉ cần các mẹ để ý quan tâm đến các biểu hiện nhỏ của trẻ hàng ngày thì sẽ không quá khó để phát hiện sớm và có hướng khắc phục kịp thời giúp con không rơi vào tình trạng biếng ăn kéo dài.

Bên cạnh những giải pháp thiết thực cho từng nguyên nhân cụ thể xoay quanh vấn đề vì sao trẻ biếng ăn, phụ huynh có thể nhờ đến sự hỗ trợ của các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng đầy đủ và cân bằng dành cho trẻ, hỗ trợ trẻ tăng trưởng khỏe mạnh lâu dài. Siro ăn ngon Thiên Vương An Vị – Nguồn dinh dưỡng cân bằng với nhiều dưỡng chất thiết yếu hỗ trợ trẻ ăn ngon miệng hơn và  tăng trưởng khỏe mạnh. Chúc các bậc làm cha mẹ trang bị cho mình những kiến thức khoa học hữu ích để nuôi con khôn lớn và khỏe mạnh.